Onze wacht vanaf het begin

De Vogelwacht Harlingen Kimswerd wordt opgericht tijdens een vergadering op vrijdag 31 januari 1964. Van deze oprichtingsvergadering zijn helaas geen stukken bewaard gebleven. Een achtergrond van de oprichting is de zorg voor weidevogels in het algemeen. En de zorg voor de vogels in het reservaat bestaande uit het gebied van het rondom “de Put” tussen Kimswerderweg en Westerzeedijk en het gebied achter Kimswerd aan de oostkant van de Kimswerderweg in het bijzonder. Bijzonder is dat in die periode de Put ook door de “founding fathers” van onze wacht gered is van de ondergang. De gemeente Harlingen wilde destijds de put gebruiken als vuilnisstortplaats. Dit werd gelukkig op tijd voorkomen.

Op 10 maart 1964 wordt de eerste ledenvergadering in de kantine van de Werkgemeenschap Westergo aan de Kimswerderweg gehouden.

claessensDe heer A.C. Claessens wordt bij acclamatie benoemd tot voorzitter. Claessens is oorspronkelijk afkomstig uit Utrecht. In de oorlog zat hij in het verzet en werd gevangen genomen in kamp Amersfoort. Hij wist te ontvluchten naar het noorden. Op een onderduikadres leerde hij Sjoerd Span kennen, de oprichter van de BFVW. Hij leerde Fries spreken en hem werd de liefde voor de weidevogels bijgebracht.

Uiteindelijk kwam hij in Harlingen terecht en samen met onderstaande personen mag hij tot de “founding fathers” van onze wacht worden gerekend.

De andere bestuursleden zijn:
– dhr. C. Westerterp, secretaris
– dhr. C. Attema, penningmeester
– dhr. Hiemstra
– dhr. Lucas Sinnema
– dhr. Rinze de Vries
– dhr. Anne Van der Zee

De contributie wordt vastgesteld op f 2,50/ jaar.

Er wordt besloten om de ledenvergaderingen om en om te houden in Harlingen en Kimswerd. Hotel De Beurs en café Greate Pier in Kimswerd waren geliefde vergaderlocaties.

ledenlijst

Bij oprichting was het ledenaantal ca. 58 zoals uit bovenstaande lijst blijkt. Een jaar later is dit aantal al gegroeid naar 80.

Sjoerd Span, de beroemde voorzitter van de BFVW was zelf ook bij de eerste ledenvergadering aanwezig en stelde voorop schoolkinderen te vragen een opstel te maken, de besten mogen mee het reservaat in.Ook in die beginjaren werden er in Fryslân door sommigen al vragen gesteld over het aaisykjen. Span ging hier furieus tegen in zoals uit onderstaand artikel van zijn hand blijkt.

nazorg

nazorg-2

Duidelijk blijkt dat veel van wat Sjoerd Span bedoelde heden ten dage nog steeds actueel is.

Het hoofdbestuur van de BFVW had een fonds ingesteld voor de bijvoedering van vogels tijdens moeilijke winterse omstandigheden. Om dit fonds te voeden had men zgn. de Koekactie ingesteld. De plaatselijke moesten deur aan deur door het hoofdbestuur verstrekte koek verkopen. De opbrengst kwam ten goede aan het fonds en een klein deel aan de betreffende wacht. Onze wacht deed al In 1967 mee en heeft dat vele jaren gedaan. Meestal werd hier de jeugd, kinderen van leden of jeugdleden voor ingeschakeld. Het kwam in sommige jaren wel voor dat de eigen opbrengst was opgegaan aan patat, kroketten en frisdrank voor de jeugdige medewerkers. Lucas Sinnema was altijd gul voor de jeugd. In 1997 wordt voor het laatst meegedaan aan de koekactie.

propaganda

Vanaf het vroegste begin werden in het najaar Propaganda-avonden georganiseerd. De bedoeling was om leden te werven, maar ook om de contacten met de leden goed te onderhouden.
De opkomst was in de eerste jaren altijd prima, in 1986 waren er in Trebol zelfs nog 50 bezoekers.
Ook de avond in 1991 waarop dhr. De Groot een lezing gaf over de vogels op en nabij de vliegbasis Leeuwarden was een succes.
Ook de ledenvergaderingen in die jaren werden nog uitstekend bezocht. In 1970 kwamen er maar liefst 40 leden opdagen en in 1971 waren er op de jaarvergadering zelfs 15 jeugdleden aanwezig.
In 1995 is de belangstelling voor de propaganda-avonden ernstig gedaald, het bestuur vraagt zich af of we ermee door moeten gaan. Voorlopig wordt besloten om dat wel te doen. Met het ledental gaat het wel goed, dat is inmiddels gestegen tot 150
Omdat in 1999 de opkomst in de consistoriekamer van de Hervormde Kerk in Kimswerd, bedroevend was wordt er in 2000 geen propaganda-avond gehouden.
Desondanks telt in 2000 ledenbestand 179 leden, een belangrijke reden is dat er een aantal mensen die alleen een aaisykerskaart hadden nu alsnog lid worden om in het bezit van een nazorgpas te komen.
Maar wel wordt in 2001 besloten om geen propaganda-avonden meer te houden.

Het is zeker zo dat de financiën van onze wacht altijd heel goed zijn beheerd. In 1974 merkt lid van de kascommissie dhr. van Vliet op dat het voor de overzichtelijkheid beter zou zijn dat penningmeester Attema het geld op een bankrekening zou beheren. Dat zou later ook gebeuren.
Maar dat het nog met “de sigarendoos” ging is wel begrijpelijk want de kassaldo’s bedroegen in die jaren om en nabij de ʃ 200. Maar daar dat was in 1986 al opgelopen tot ʃ 1300. De contributie bedroeg ʃ 6. Afdrachten aan de bond vormen de belangrijkste uitgaven van onze wacht en zijn de belangrijkste reden voor contributieverhogingen.

De inning van de contributie middels ophalen huis-aan-huis is altijd lastig en tijdrovend geweest. In de jaren ’80 worden acceptgiro’s al overwogen. Maar de kosten ervan en de verminderde klantenbinding die ervan uitgaat zorgen ervoor dat het niet wordt ingevoerd.
In 1999 contributie f 6,50, en het saldo f 1249.
In 2000 meldt kascommissielid Haije Postma dat hij in vele landen is geweest, vele gevallen van corruptie heeft gezien, maar nog nergens een zo degelijke boekhouding als die van penningmeester Hessel Klijn. Maar in 2001 ontdekt Haije een bonnetje inzake aanschaf Berenburg. Hessel kon het niet verklaren……
In 2002 werd onze wacht blij verrast. Accountsbureau van der Horst en Jansen uit Harlingen beloonde ons goede werk met een gift van € 500!

De bekende Harlinger wethouder Bouke van der Gaast was ook regelmatig aanwezig op de ledenvergaderingen en had altijd een positieve inbreng. Vooral ook op het gebied van jeugd educatie. Als altijd wordt er na de ledenvergadering een film van de propagandadienst van de BFVW gedraaid. Vaak van een uitstekende kwaliteit. De heer Spruyt was op die manier jarenlang de vaste cineast. In 1989 verschijnt een nieuwe ster aan het firmament. Jorrit Haan vertoont voor het eerst schitterende zelf gemaakte dia’s. Met veel succes.
Kraaien- en eksterbestrijding wordt ook vaak besproken. In 1977 vraagt dhr. Postma of er iets kan worden gedaan, desnoods met vergiftigde eieren. Hoewel er bij de leden begrip is voor het probleem wordt het idee afgewezen. Opgemerkt wordt nog door de heer Postma dat patronen ook steeds duurder worden zodat afschieten ook lastiger wordt. Het kraaien probleem is tegenwoordig nog steeds niet goed opgelost……
Maar wilde katten krijgen geen kans in het Hegewiersterfjild, daar zorgt jager Johan Wijtsma voor.

Begin jaren ’80 is de afname van het aantal jeugdleden zorgelijk. Maar een persoonlijke actie van de heer Stoelwinder in 1984 waarbij een stand in de St. Odolphisteeg wordt ingericht om leden te werven is een groot succes. Er wordt een mooi aantal nieuwe leden waaronder jeugd aangetrokken. Het ledental steeg tot 125.

Het aaisykjen is een steeds terugkerend item. In de ledenvergadering van 1972 gaat de vereniging akkoord met het op handen zijnde verbod op handel in kievitseieren.
Maar in 1973 gaat het inkorten van het raapseizoen van naar 6 april onze wacht te ver en spreekt zich hier tegen uit. De weerstand is succesvol geweest want na veel discussie wordt de raaptijd in 1975 in Fryslân tot 12 april vastgesteld.
Op de ledenvergadering van 1985 van het hoofdbestuur stemt onze wacht tegen de invoering van de aaisikerskaart in 1987, volgens onze wacht zou deze niet rechtsgeldig zijn. Niettemin keurt de BFVW in 1986 aaisikerskaart goed. Voor het eerst wordt de toegang tot het vrije veld beperkt.
In 1989 wordt het voorstel om de eierzoektijd te verkorten tot 12 april goedgekeurd door de leden van onze wacht.
In 1994 is de situatie zo dat er 2 kaarten naast elkaar bestaan; de eierzoekerskaart en een BFVW-pasje voor de nazorg. BFVW-pasjeshouders hebben geen eierzoekerskaart nodig. De vraag rees nog of voor men voor het kievitseieren zoeken ook toestemming van de boer nodig had. Dat bleek niet zo, wat dat betreft bleef het bij het oude.
Als reactie op het Beleidsplan BFVW stelt onze wacht in 1997 dat niet de provincie maar de staatssecretaris moet bepalen of er naar kievitseieren mag worden gezocht.
Ook zijn we tegen de flexibele sluitingsdatum, 8 april leek ons een mooie datum. Flexibiliteit betekent ook dat elk jaar de aandacht op het kievitseieren zoeken wordt gevestigd. Het is anders gelopen……..
In 2000 wordt de koppeling tussen nazorg en kievitseieren zoeken tot stand gebracht. Dat houdt in dat er zonder nazorgpas niet meer naar kievitseieren mag worden gezocht. De aaisykerskaart is dan overbodig geworden.

In 2002 wordt het kievitseieren zoeken beperkt tot 1 april en is Fryslân enige provincie waar nog mag worden gezocht, weliswaar met toestemming van de provincie Fryslân, en ten finale van de rechtbank. De tussenkomst van de rechter, gevraagd door Kritisch Faunabeheer wordt de navolgende jaren een vast ritueel.
Onze wacht kan zich prima vinden in de koppeling tussen nazorg en kievitseieren zoeken en zal daar de volgende jaren aan vasthouden.

De vergaderingen van het hoofdbestuur zijn vanwege de grote drukte gelegenheden waarbij men als afzonderlijke wacht niet of nauwelijks aan het komt. Daarom werden in 1986 voor het eerst rayonvergadering gehouden. Onze wacht is ingedeeld met Franeker, ‘t Bildt, Dronrijp, Menaldum, Arum, Berlikum, Terschelling. Later, in 1998 komt er een herinrichting en wordt onze wacht ingedeeld bij een ander rayon, de IJsselmeerkust, Bolsward, Witmarsum, Nijefurd en Wunseradiel.

25jaar

In 1989 wordt 25-jarig jubileum gevierd in de Lichtboei. De belangstelling van de leden was niet overweldigend. Maar het werd toch een mooi feest. De vrouwen van overleden voorzitters Claessens en De Vries waren ook uitgenodigd, hetgeen erg op prijs werd gesteld. Van het hoofdbestuur kreeg onze afdeling een voorzittershamer.
Bijzonder in dat jaar was dat samen met Staatsbosbeheer, de nieuwe beheerder van het Hegewiersterfjild, herfstexcursies werden gehouden. Er was een leuke route uitgezet. Ongeveer 300 belangstellenden hebben het terrein bezocht.

Het jaarverslag van 1996 verhaalt van de poging van Lucas Sinnema om samen met zijn vrouw Juul en Marten Tigchelaar bijna het nest van de kiekendief op te sporen. Er mocht inmiddels al weer wat vee in het gebied weiden waaronder een nogal territoriale driftige stier. Het scheelde weinig of het trio was op de hoorns genomen. Het is niet bekend of de zoektocht nog is vervolgd…

In 1997 krijgt de wacht voor het eerst notarieel vastgestelde statuten. De hoofdelijke aansprakelijkheid bestuursleden voor het reilen en zeilen van de wacht wordt daarmee opgelost. Dat moest ook wel want in theorie was dat eigenlijk een hachelijke situatie. De Vogelwacht Harlingen-Kimswerd is daarmee één van de eersten in Fryslân die dat goed heeft geregeld.
Ook wordt in 1997 de Stichting Weidevogelmeetnet Friesland opgericht. De vogelstand gaat namelijk hard achteruit. En dat worden gemonitord. Anno 2014 is het aan de hand van dit soort gegevens hoe dramatisch het met de weidevogels is gesteld.
Lucas Sinnema gebruikt de bijbehorende telmethode al in het reservaat. Later worden Harry Boon en Hessel Klijn bij het SOVON ook opgeleid, en in 2000 beginnen ze te tellen in een proefvak bij Atjetille rondom de boerderij van Kikstra.
Vervolgens doen Albert de Wit en Wybren Brandsma dezelfde cursus en zij worden later op verschillende plaatsen in Fryslân ingezet voor tellingen.
Vanwege deze moderne telmethodes wordt in 2001 een toch wel wat dramatisch besluit genomen.
De jaarlijkse teldag in de 2e helft van april wordt afgeschaft. De telgegevens op basis van een eenmalige nestentelling zijn niet langer bruikbaar. Dat is wel een domper voor veel leden. Als compensatie worden excursies in het Hegewiersterfjild in het vooruitzicht gesteld.
Een andere domper is dat er vanwege de Mond-en Klauwzeercrisis in 2001 geen kievitseieren mogen worden gezocht.

Bijzonder was in 2003 het gedoe rondom het eerste kievitsei in Harlingen. Evert Wind meldde zich op het gemeentehuis met het eerste eitje. Burgemeester Arlman was echter niet geheel op de hoogte van alle procedures hier omheen en verzuimde naar de nazorgkaart te vragen. Later bleek dat Evert die niet had, en de eer ging aan zijn neus voorbij.In 2004 bleek dat de burgemeester zich terdege had voorbereid.

40jaar

In 2004 wordt in café De Lichtboei het 40-jarig jubileum gevierd. Hoewel evenals bij het 25-jarig jubileum de opkomst niet bijzonder hoog was kon er toch gesproken worden van een waardige mijlpaalviering. Lucas Sinnema die al 40 jaren bestuurslid is geweest waarvan een groot deel als voorzitter, wordt benoemd tot ere-lid.

Hij krijgt een mooi tinnen herinneringsbord. Lucas is na Rinze de Vries het 2e erelid van onze wacht.

erelid

Kort na het jubileum is Lucas Sinnema op 25 maart 2004 overleden.
Dat was een flinke dreun voor onze wacht. Ineens moesten we een man missen die al die jaren de trekkende kracht van onze wacht was. Een man die dat deed op zijn eigen heel directe wijze en met veel humor.

Hessel Klijn en Harry Boon nemen de taken van Lucas in het Hegewiersterfjild over. Harry bemoeit zich alleen met de tellingen, Hessel gaat verder en neemt ook zaken als waterbeheer en contacten met Natuurmonumenten en met de boeren over.

In 2009 wordt besloten om weer meer aandacht aan de jeugd te besteden; er wordt een Jeugdcommissie in het leven geroepen, bestaande uit Rob Visser, Hessel Klijn en Pier Klarenbeek. Een zeer succesvolle eerste actie was om mee te doen aan de jaarlijkse Harlinger kerstmarkt. Er werden ter plekke maar liefst 16 nieuwe jeugdleden geworven.

In 2013 overlijdt Freek Koopmans. Hij was als lid van onze wacht, vanaf de oprichting actief. Niet als bestuurslid, maar wel met allerlei vormen van ondersteuning in de het Hegewiersterfjild.

In 2019 worden een gesprek gevoerd met de Vogelwacht Franeker over de mogelijkheden van samenwerking of van een eventuele fusie. Echter gelet op de vitaliteit van onze wacht wordt besloten om zelfstandig door te gaan. Wel wordt afgesproken, ook gelet op de goede verhoudingen, om samen te werken wanneer gelegenheden daarvoor zich voordoen.